Chunken

Wellicht ben je bekend met het begrip holon. Een holon is een deel-geheel. Het beschrijft de relatie tussen delen en gehelen. Heel ons universum is holistisch opgebouwd wat betekent dat alles met elkaar verbonden is in kleine of grote eenheden.

Een auto is een holon. Het is een geheel op zichzelf echter kan ontleed worden naar kleinere eenheden, die op zichzelf ook weer een geheel zijn, bijvoorbeeld een motor. De motor is een geheel op zichzelf en bestaat uit onderdelen zoals een distributieriem. De auto is een geheel echter maakt onderdeel uit van een groter geheel, bijvoorbeeld een infrastructuur of parkeergarage.

In NLP werken we met deze holons en principes en heet chunken. Chunken is een manier om iets in een groot geheel te plaatsen (upchunken), op te splitsen (downchunken) of er een alternatief voor te zoeken (lateraal chunken).

Uiteraard chuncken we niet voor niets en heeft het een doel. Het doel van chunken kan zijn:

• Zoeken en vinden van oplossingen
• Alternatief en creatief leren denken
• Volledig leren zijn
• Concretiseren en scherp leren stellen

Upchunken

Upchunken heeft als doel om dingen in een groter of breder perspectief te zien. Door te upchunken ga je betekenis geven aan dingen door ze te kaderen. Verder is de regel dat hoe hoger we upchunken hoe abstracter het wordt.

Een voorbeeld van upchunken:

Stoel --> Meubilair --> Kamer --> Huis --> Straat

Zolang we de stoel blijven zien als een meubelstuk dan zullen we de stoel waarschijnlijk alleen gaan gebruiken om op te zitten. Echter leren we flexibel te worden om de stoel bijvoorbeeld ook als een verdedigingswapen te zien dan kunnen we ons ermee verdedigen. Een upchunck geeft daardoor keuzemogelijkheden in gedrag.

Om te upchunken kun je de volgende vragen stellen:

• Wat maakt X belangrijk voor je?
• Wat levert X je op?
• Wat wordt er dan mogelijk?
• Wat kom je in terecht als je X?
• Wat doet X met je / of voor je?
• Wat realiseer je met X?
• Wat brengt X je?
• Waar is X een uitdrukking van?

Downchunken

Downchunken heeft als doel om informatie te concretiseren of in stukjes op te delen. Door te downchunken ga je de upchunk invullen. Downchunken is de concrete invulling van de upchunk. Het voordeel van downchunken is om informatie specifieker te maken. Hierdoor kun je elkaar in de communicatie beter begrijpen of invulling geven aan abstracte waarden als bijvoorbeeld geluk, liefde, harmonie, etc.

Een voorbeeld van downchunken:

Stoel --> Stoelpoot --> Houtsplinter --> Atoom

Door te downchunken leer je dat dingen niet altijd hetzelfde betekent. In onze taal gebruiken we veel abstracte begrippen. Door door te vragen kan verduidelijking worden gegeven. Vragen die je kunt stellen bij downchunken zijn:

• Wat is een concrete invulling van X?
• Wat heb je nodig om te komen tot X?
• Heb je een voorbeeld voor me?
• Uit welke onderdelen bestaat X?

Lateraal chunken

Lateraal chunken heeft als doel om te komen tot alternatieven. Bij lateraal chuncken zoek je een andere invulling van de upchunck. Wil je bijvoorbeeld meer rust dan kan het lezen van een boek daar een goede invulling voor zijn. Mocht er nu geen boek aanwezig zijn, wat kun je nog meer doen om rust te ervaren? Je gaat dus op zoek naar alternatieven.

Een voorbeeld van lateraal chunken (met X als meubilair):

Stoel -- Zetel -- Barkruk

Het voordeel van lateraal chuncken is dat je flexibel wordt om invulling te geven. Door flexibel te denken kom je ook sneller tot oplossingen voor problemen. Vragen die horen bij lateraal chuncken zijn:

• Wat is naast deze invulling een invulling voor X?
• Heb je een ander voorbeeld voor me?
• Wat zijn andere opties om?

Bij chunken is het het makkelijkst om eerst de upchunk te pakken te krijgen en vanuit daar te downchunken en eventueel lateraal te chunken.

Wil je meer weten over NLP? Volg dan een NLP opleiding of een gratis workshop bij Response Instituut!