Perceptionele posities 

Perceptuele posities zijn de posities van waaruit waargenomen wordt en hebben betrekking op drie mogelijke perspectieven van waaruit men kan waarnemen tijdens een wisselwerking met de anderen en of het andere.

De drie posities

Door het innemen van een andere positie is het mogelijk om meer informatie te verzamelen over de interactie.

• Eerste positie

Zelf - verbonden - binnen in jezelf. Kijken, horen en voelen vanuit ons innerlijke zelf. Met andere woorden, volledig geassocieerd met het zelf. 

2. Tweede positie

Je kruipt volledig in het vel van de ander. Je associeert je zo volledig mogelijk met de positie van de ander en vanuit die geassocieerde positie met de ander kijk je als die ander - met zijn/haar gevoelens, belevingen, denken, waarnemen, enz... naar jezelf in de eerste positie. 

3. Derde positie

Neem de positie in van een niet betrokken toeschouwer. Associeer volledig met die positie en neem contact met wat er dan in jezelf - als onpartijdige toeschouwer - opkomt over de interactie tussen de eerste en de tweede positie. Dit is de metapositie en leidt tot metacommentaar over de twee andere posities.

Opmerkingen

Elke positie op zich is volledig geassocieerd en meta ten aanzien van de twee andere posities. In de derde positie, hoewel het hier gaat om een meta, is deze niet gedissocieerd (wat betekent dat hij zichzelf zou zien in meta positie, terwijl hij effectief in de metapositie staat), maar geassocieerd kijkend (zelf als meta achter de camera), naar zichzelf in de eerste positie.

Dit is een belangrijk verschil tussen (1) gewone dissociatie, waarin ik een deel afsplits van mezelf tijdens de ervaring terwijl ik naar de rest van mezelf kijk in die ervaring, en (2) meta als een perceptuele positie die volledig geassocieerd is. Dit is een moeilijk maar fundamenteel onderscheid. Zonder dit onderscheid is het onzinnig een terminologisch onderscheid te maken tussen dissociatie en derde positie als ze beide hetzelfde zouden betekenen.

De representatiesystemen

De representatiesystemen (VAK) komen in elk van de drie posities voor:

• In de eerste positie komen je visuele, auditieve en kinesthetische elementen uit jezelf.
• In de tweede positie komen je visuele, auditieve en kinesthetische elementen vanuit de positie van de ander.
• In de derde positie komen je visuele, auditieve en gevoelsaspecten van de observator.

Belangrijke voorwaarden in verband met de drie posities:

• Elke positie dient op oogniveau met zowel jezelf als eventuele anderen te zijn.
• Elke positie dient op dezelfde afstand van jezelf als van de ander in meta te zijn. Verzeker je ervan dat dit zo is.

Wil je meer weten over NLP? Volg dan een NLP opleiding of een gratis workshop bij Response Instituut!