Submodaliteiten

Algemeen

Submodaliteiten zijn kenmerken, nadere specificaties van de modaliteiten (beelden, geluiden, gevoelens) zoals die zich in een ervaring voordoen.

Iemand geeft bijvoorbeeld aan: "Ik heb daar niet zo'n duidelijk beeld van." De submodaliteiten zijn de waarneembare kenmerken van het beeld. Door te vragen, kunnen we daar meer informatie over krijgen: "Waar staat dat beeld ten opzichte van jou? Hoe groot is het beeld? Is het in kleur of zwart/ wit? Zijn het heldere kleuren of pastelkleuren? Is het beeld omkaderd?" Door de submodaliteiten te veranderen, kunnen we ook de beleving veranderen.

Bij submodaliteiten onderscheiden we zowel visuele, auditieve als kinesthetische submodaliteiten. Het zijn de downchuncks van de modaliteiten. De emotionele kwaliteit van een ervaring wordt bepaald door de vorm hoe de ervaring is opgebouwd en niet door de inhoud. Vergelijk het met het bekijken van een film in de bioscoop. Waarschijnlijk is de impact van de ervaring hierin hoog omdat het een groot scherm is met dolby surround en een 4K weergave. Verplaats dezelfde film nu eens op eigen tv. Daarna op een zwart-wit tv. En als laatste op je smartphone. Hoewel de film qua inhoud gelijk blijft, zul je de film toch anders beleven. Dit komt door de vorm waarin de inhoud gepresenteerd wordt. Hetzelfde geldt voor onze ervaringen.

Onderstaand vind je een opsomming van verschillende submodaliteiten per modaliteit. Goed om te weten is dat we 2 soorten submodaliteiten onderscheiden, namelijk:

• Analoge submodaliteiten
• Digitale submodaliteiten

De eerste kun je vergelijken met een dimmer van een lamp. Door er aan te draaien verander je de sterkte van het licht. Je hebt hier vele variaties in. De digitale submodaliteiten kun je vergelijken met een aan/uit schakelaar van een lamp. De lamp is aan of uit.

Visueel

• Zelf in of uit beeld
• Focus scherp of vaag
• Panoramisch of omkaderd
• Focus gedeeltelijk of totaal
• Kleur of zwart/wit
• Gezichtspunt
• Kleuren pastel of primair (fel rood, blauw enz.)
• Van bovenuit, van beneden uit, van opzij
• Helderheid
• Aantal beelden (tegelijkertijd/opeenvolgend)
• Afmetingen van het centrale voorwerp
• Voorgrond/achtergrond
• Afstand tussen het beeld en subject plaatsing
• Dimensionaliteit (2 of 3 dimensies) contrast
• Intensiteit van de kleur (of zwart wit)
• Vorm
• Contrast
• Tunnelvisie
• Beweging (indien ja: snel/langzaam)
• Lichtbron
• Film, of stilleven, of dia's
• Digitaal (woorden) of beeld
• Transparant/duister

Auditief

• Cadans (onderbrekingen, groepen)
• Volume, ritme, tempo
• Timbre (kwaliteit, van waar resonerend)
• Locatie
• Mono of stereo
• Geluidskenmerken (zwaar, zacht, duurtijd, helderheid)
• Geassocieerd of gedissocieerd
• Afstand van subject
• Achtergrond versus voorgrond
• Aantal (verschillende geluiden tezelfdertijd)
• Markering (hoe) pauzes
• Interne/ externe bron van geluid
• Toonhoogte, contrast

Kinesthetisch

Tactiel: gevoeligheid van de huid; beweging; relationeel & evenwichtsgevoel.
Visceraal: gewaarwordingen die meestal in de buikstreek, borst of middelfijn gelokaliseerd zijn.

• Duurtijd (aanhoudend)
• Kloppend, bonzend
• Snelheid of beweging
• Locatie in het lichaam
• Innerlijke structuur
• Spierspanning
• Temperatuur
• Intensiteit
• Beweging
• Frequentie
• Duurtijd
• Druk
• Vochtigheid
• Volgorde
• Prikkeling
• Scherp/ dof

Wil je meer weten over NLP? Volg dan een NLP opleiding of een gratis workshop bij Response Instituut!